May pagbabagong naganap sa ilalim ng gobyernong Duterte – ang pagbabago patungong lantarang pasismo at diktadura. Mainam na nakober ng dominanteng midya ang marahas na giyera kontra droga ng rehimen. Sa pangkalahatan, naging kritikal din ito sa giyerang ito.

Pero sa pagpihit ni Duterte tungo sa mas lantad na pasismo – na naghudyat sa pagdeklara sa Kaliwa bilang “terorista” kahit na malinaw na kabaligtaran ang totoo – tila may mga hindi nababalita o hindi naitatambol ba na mahahalagang istorya. Sa pamamagitan sana ng mga istoryang ito, makikita kung papaano tinalikuran ni Duterte ang mga pangako niya para sa progresibong pagbabago, tulad ng pagpawi sa kontraktuwalisasyon, pagpatupad ng independiyenteng polisyang panlabas, pagsagawa ng reporma sa lupa at pambansang industriyalisasyon, pagkamit ng kapayapaang nakabatay sa hustisya, at iba pa.

Taun-taon, inilalabas ng Pinoy Weekly ang listahang ito ng mga istoryang sa aming palagay ay hindi sapat na naikober o napatambol ng dominanteng midya. Sa panahon ng paglaganap ng fake news, napapanahon muli ang paglabas nito.

‘Puso ng peace talks‘: Negosasyon para sa mga repormang sosyo-ekonomiko

Ibinalita at pinag-usapan sa midya ang pagpapatuloy/pagtigil ng usapang pangkapayapaan sa pagitan ng National Democratic Front of the Philippines (NDFP) at gobyernong Duterte. Pinag-usapan din ang kawalan ng tigil-putukan matapos ang Pebrero na pagtigil ng usapan, gayundin ang mga bakbakan, lalo na ang mga atake ng New People’s Army (NPA). Pero ano nga ba ang pinag-uusapan? Paano nga ba matutugunan ng negosasyon ang pinakaugat ng armadong tunggalian?

Hindi binibigyan ng karampatang atensiyon ang sinasabing “puso ng usapang pangkapayapaan”: ang negosasyon hinggil sa mga repormang panlipunan at pang-ekonomiya, o ang Comprehensive Agreement on Social and Economic Reforms (Caser).

Sa negosasyong ito, isinalang ng NDFP ang mga panukala nito para sa pang-ekonomiyang kaunlaran na pakikinabangan ng mayorya ng mga Pilipino. Kasama na rito ang libreng pamamahagi ng lupaing agrikultural sa mga magsasaka na nagpapayaman sa lupaing ito—bahagi ng tunay na repormang agraryo. Gayundin, pinag-usapan ang panukala ng mga rebolusyonaryo para sa pambansang industriyalisasyon, o ang pagtatatag ng batayang mga industriya tulad ng langis, bakal, atbp.

Nagkasundo na sana ang magkabilang panig; pormal na pirmahan na lang ang magaganap sa ikalimang round ng usapang pangkapayapaan nitong Nobyembre 25 sa Oslo, Norway. Pero ilang araw bago nito, biglang iniatras ni Duterte ang mga negosyador ng gobyerno. Walang pirmahang naganap. Binansagang terorista ang mga dati niyang itinuturing na “kaibigan”. Nagdeklara rin ng crackdown sa mga lider ng kilusang masa. Lahat nang ito matapos ang pagbisita ni US Pres. Donald Trump. Isinagawa pa ni Duterte ang anunsiyo sa presensiya ng pinakamalalaking burgesya komprador ng bansa, tulad ni Enrique Zobel de Ayala.

Batas militar sa buong Mindanao

Tuwang tuwa ang malalaking negosyante sa Mindanao sa batas militar ni Duterte. Nagamit kasi nila ang deklarasyong ito para atakehin ang mga manggagawang naggigiit sa kanilang mga karapatan sa paggawa. Katunayan, sa Compostela Valley, ginamit ng manedsment ng kompanya ng saging, ang Shin Sun, ang batas militar para puwersahang buwagin ang welga rito.

“Walang welga-welga. Martial law ngayon,” sabi diumano ng mga militar at armadong goons ng kompanya sa mga manggagawang bukid na nagwelga.

Samantala, ginamit din ng Armed Forces of the Philippines (AFP) ang batas militar para buong lakas na bigwasan ang NPA sa mga komunidad na kontrolado nito—kahit pa noong hindi pa natitigil ang usapang pangkapayapaan sa pagitan ng gobyerno at NDFP. Batas militar ang nagbigay-katwiran sa mga pagbomba sa mga komunidad ng mga Lumad sa Timog Mindanao. Ito rin ang naging dahilan ng mga atakeng militar sa mga komunidad ng mga Lumad, kabilang ang pananakop at pagpapasara sa mga alternatibong paaralan ng Lumad sa Timog Mindanao, Caraga, Far Southern Mindanao, at iba pang rehiyon sa Mindanao.

Pero ang lumulutang na boses kaugnay ng batas militar sa Mindanao ay ang mga tulad nina Rep. Manny Pacquiao, na nagsabing “nakabubuti ang batas militar sa aming (mga taga-Mindanao).” Ito ang tinutuntungan ngayon ng pag-ekstend ni Duterte sa batas militar hanggang katapusan ng 2018.

Mga nawawala’t nasawi sa Marawi

Mistulang naging tagatambol ang masmidya ng kampanyang militar ng AFP sa Marawi.

Mula nang sumiklab ito noong Mayo 2017, di-maikakailang nasa panig ito ng mga atakeng kontra-Maute ng militar sa naturang lungsod. Pana-panahong lumalabas ang mga istorya hinggil sa krisis humanitarian sa lugar. Pero sa pangkalahata’y iniuulat na ginagawan ng gobyerno ng paraan para maibsan ang hirap ng mga bakwit.

Samantala, hindi na kuwestiyon kung may sapat na batayan ba talaga o wala ang mga pambobomba; o kung totoo talaga ang naratibong ikinukuwento ng militar para bigyan-katwiran ang mga operasyong militar at ang batas militar sa buong Mindanao.

Nang ideklara ni Duterte ang pagwawakas ng mga operasyong militar sa Marawi City, muling itinambol ng dominanteng midya ang “kabayanihan” ng mga sundalong kalahok sa mga operasyong militar. Pero tila natabunan ng mga balita ang pagpapatuloy ng krisis humanitarian sa lugar. Tila isinantabi rin ang mas seryosong pagbibilang sa mga nawawala—at posibleng nasawi na—na mga sibilyan sa Marawi.

Pagbobomba sa iba’t ibang bahagi ng bansa

Bago pa man sumiklab ang giyera sa Marawi sa Mindanao, ilang lugar na sa bansa ang dumadanas ng pagbobomba ng AFP.

Mga mamamayan ng Abra ang mga unang sumalo ng bomba mula sa militar. Marso nang bombahin ng mga sundalo ng 24th Infantry Battalion, Philippine Army (IBPA) sa ilalim ng 7th Infantry Division (ID) ang bayan ng Malibcong sa Abra. Hindi rin nakaligtas sa pambobomba ang probinsiya ng Batangas. Nitong Setyembre, binomba ng 203d Infantry Brigade at 730th Combat Group ng Philippine Air Force ang Bundok Banoi sa Lobo, Batangas. Naging target din ng pagbomba ang Nueva Vizcaya.

Nasa konteksto ng pagpapatuloy ng giyera kontra-insurhensiya ang mga pagbomba. Subalit kahit buhay at pamayanan na ang nakataya, walang malalim na pagsusuri at pag-iimbestiga rito ang dominanteng midya.

Pagtalikod sa pangako sa kontraktuwalisasyon

Nitong Marso 2017, nilagdaan ni Labor Sec. Silvestre Bello III ang Department Order 174 na aniya’y magwawakas sa kontratuwalisasyon sa bansa. Pero naging bagong mukha lang ito ng kontraktuwalisasyon. Sa ilalim nito, magiging regular ang mga manggagawa hindi sa kompanya kundi sa ahensiyang hawak ng kanilang kompanya. Kaya kaya’t hindi malinaw sa mga manggagawa ang kanilang kahihinatnan sa oras na tapusin ng prinsipal na employer ang kontrata sa kanilang agency.

Isa pang anyo ng kontraktuwalisasyon sa hanay ng mga manggagawa sa gobyerno: Noong Hunyo 15, 2017 inilabas ng Department of Budget and Management (DBM), Commission on Audit (COA) at Civil Service Commission (CSC) ang Joint Circular No. 1. Tulad ng DO 174 sa pribadong sektor, mistulang pinagtitibay nito ang pagkuha ng kontraktuwal sa gobyerno.

Taliwas ito sa mga unang pahayag ni Pangulong Duterte na nagsasabing wawakasan niya ang kontraktuwalisasyon; mukhang tinalikuran na nga ng Pangulo ang pangako na nakakuha ng suporta sa maraming Pilipinong manggagawa.

Kampanyang bungkalan sa iba’t ibang bahagi ng bansa

Sa pangunguna ng ilang grupo ng mga magsasaka, may mga harang man, tagumpay na naisagawa ang “kampanyang bungkalan” o ang pagbawi sa mga lupang inagaw sa kanila ng mga korporasyon at mga panginoong maylupa.

Ang bungkalan sa Hacienda Luisita ang isa sa pinakamalaking bungkalan isinagawa sa bansa. Ilang taon nang nagsasagawa ng bungkalan ang mga magsasaka ng nasabing asyenda upang mabawi ang kanilang lupain sa mga Cojuangco -Aquino. Kasunod nito, nagdaos din ng malawakang bungkalan ang ilang magsasaka sa Hacienda Gancayco sa Quezon, Lupang Almeda sa Occidental Mindoro at Lupang Kapdula sa Cavite.

Pero bahagi lang ito ng mahigit isang siglong pakikipaglaban para sa lupa. Patuloy pa ring naghahangad ang maraming magsasaka sa Pilipinas ng tunay na reporma sa lupa na ipinagkakait sa kanila.

Mga kaswalti sa sunog sa HTI

Kulang ng dalawang araw ang nangyaring sunog sa House Technology Industries Pte Ltd. sa Cavite, isang pagawaan ng mga kagamitang pabahay. Tatlong palapag, isang malaking engklabo, na nasunog sa oras na nakapasok na sa trabaho ang mga manggagawa.

Pinatahimik ni Gov. Crispin Remulla ang midya sa pagpipirisinta niya ng mga litrato na umano’y gumawa na ng pagsisiyasat sa kanyang pangunguna. Sa umaga matapos ang isang araw ng sunog, ibinida niya sa midya na may ilang bahagi ng nasunog na pabrika.

Nakapagtatakang sa ganoong kalaki at katagal na sunog, hindi malaman kung ilan talaga ang namatay. Oo, may inilabas na bilang ng nasugatan at nasawi sa mga dinala sa ospital. Pero hindi itinampok ang mga kuwento ng mismong mga manggagawa ng HTI na hindi sila naniniwalang walang namatay sa sunog. Naniniwala sila na maraming namatay, at may kaanak na naghahanap sa kanilang mahal-sa-buhay na nagtatrabaho sa pagawaan. Naniniwala silang dapat managot ang manedsment at gobyerno.

Hindi pa muling naiimbestigahan ang pangyayaring ito sa HTI. Hindi pa muling nababalikan kung ilan nga ba talaga ang namatay sa sunog sa engklabo. Nakakapangilabot isipin na maaaring mangyari ito muli, at gagamiting tuntungan ang karanasan na ito upang ikubli ang kalunus-lunos na kalagayan ng mga manggagawa lalo na sa panahon ng sakuna.

Migranteng Pilipino, nasa bingit pa rin ng bitay

Mahal umano ni Pangulong Duterte ang mga manggagawang Pilipino na nasa ibang bansa. Sa katunayan, gusto na nga niyang umuwi sa bansa ang mga ito at dito na magtrabaho. Ngunit sa kasalukuyang lagay ng ekonomiya at trabaho sa bansa, tila mahirap gawin ito. Kaya mananatili’t mananatili ang mga manggagawang Pilipino sa ibang bansa. Karaniwan, makakarinig tayo ng mga kasong kinasasangkutan nila, na may pagkakataong umaabot sa death penalty.

Kasama ang Migrante International sa pinapurihan ng mga mambabatas sa pagkaka-walang sala ni Jennifer Dalquez noong Hunyo 19, matapos siyang maideklarang inosente ng korte sa Abu Dhabi na hindi na kailangang magbayad pa siya ng diyyah o blood money. Pero hindi pumutok nang husto ang mga kuwento ng mga Pilipinong nasa death row sa ibang bansa, sa mga kasong karamihan ay murder at may kinalaman sa droga. Mayroong 31 sa Saudi Arabia. Aabot sa 41 ang nasa Malaysia. Mayroon ding tig-dalawa na nasa death row sa China at US.

Tila tahimik ang midya sa pagpapalaganap ng impormasyon tungkol sa mga “bagong bayani” na sa kasalukuyan ay nakabingit ang buhay sa ibang bansa. Tila tahimik at walang ginagawang ingay ang gobyerno upang mapakilos ang mga mamamayan na magkaisa para sagipin sila, tulad ng nangyari sa kaso ni Mary Jane Veloso (na nasa death row pa rin sa Indonesia).

Mga batayan ng pagpigil sa mapanirang pagmimina—at pagbabalik nito

Tumatak ang mga nagawa ni Regina “Gina” Lopez bilang kinatawan ng Department of Environment and Natural Resources. Agaran niyang nabago ang departamento, at agad na narepaso ang mga kontrata sa malawakang pagmimina.

Aniya, kailangang kanselahin ang 75 Mineral Production Sharing Agreements o MPSA sa watersheds. Aniya pa, kailangang magbukas ng trust fund account na nagkakahalagang P2-Milyon ang bawat kompanya ng pagmimina upang mapahintulutang maalis ang tambak ng kanilang namina at magkaroon ng export permit. Ani Lopez, kailangang ipasara ang 28 kompanyang nagmimina dahil lumabag ang mga ito sa mga batas ng bansa.

Hindi sapat na nakober ng midya ang malalim na mga batayan ng pagsuspinde ni Lopez sa mga proyekto ng malawakang pagmimina sa iba’t ibang bahagi ng bansa. Kaugnay rin nito, hindi rin sapat na nakober ang pagbaligtad ng DENR sa naging mga desisyon ni Lopez matapos mabasura ang pagtalaga sa kanya at maipalit ang isang retiradong heneral, si Roy Cimatu.

Progresibong nagawa ng dating mga miyembro ng gabinete

Hindi maipagkakaila ang laki ng naiwan nina Judy Taguiwalo, Rafael Mariano, Liza Maza at Lopez sa kani-kanilang puwesto bilang bahagi ng gabinete ni Duterte.

Malinis, at walang-bahid na korupsiyon ang rekord ni Taguiwalo sa Department of Social Welfare and Development. Siniguro niyang hindi magagamit sa patronage na pulitika ang pondo ng ahensiya sa uri ng pork barrel. Naisagawa naman ni Mariano sa Department of Agrarian Reform ang mabilis na pamamahagi ng lupa sa mga magsasaka sa ilalim ng Comprehensive Agrarian Reform Law. Napasuspinde naman ni Lopez ang mga operasyon ng mga malawakan at nakasisirang pagmimina.

Pero hindi sapat na naibalita ito sa midya. Tanging ang pagiging “Kaliwa” at iba pang ibinatong putik sa kanilang apat ang naging sentro ng usapan—na ginawang dahilan ng Commission on Appointments para tanggalin ang tatlo sa kanila sa puwesto. Hindi mapagkakaila na malaki ang naiambag nina Taguiwalo, Mariano, Maza at Lopez sa kani-kanilang mga posisyon. Ramdam naman ito ng mga mamamayan. Kailangan lang talaga ng mga naghaharing uri na mapanatili sa kontrol nila ang mahahalang posisyong ito.

Since US President Donald Trump’s visit in early November, Philippine President Rodrigo Duterte has escalated his government’s attacks against the Philippine Left, whose support he tried to court in his 2016 presidential bid and the early part of his presidency. Indications show that he is unleashing the dirty tactics of his notorious “war on drugs” – a class war on the poor which has killed more than 10,000 suspected drug addicts and pushers – against the Left, the most vocal critic of his drug war and other policies.

It is in this context that academic and historian Lisandro “Leloy” E. Claudio discussed what he called “Responsible Anti-Communism” in his recent column. By “Communist,” he is rightly referring to the underground Communist Party of the Philippines which leads the National Democratic Front of the Philippines and the New People’s Army. In his column, he echoes Duterte and revives McCarthyist tactics in insisting that the label “Communist” should also refer to legal organizations being tagged as the CPP’s “legal fronts.”

The past few days saw tarpaulin banners calling the CPP, NPA and NDF “terrorist” proliferating along major thoroughfares in Metro Manila. This is part of a concerted effort to try to condition the public for more attacks against the said groups, as well as legal activist organizations. On social media, especially among the educated middle classes, Claudio’s most recent column functions as the counterpart of those tarpaulin banners.

For Claudio, “responsible anti-Communism” means being firmly against Communists but standing up for their human rights against the State’s attacks. It means harshly criticizing Communists while taking a stand against their “extermination” and the violation of their rights by the government.

He states only one reason for upholding Communists’ human rights: that “responsible anti-Communists” should not “sink to the level of the bloody dictators that [Communists] idolize.” This reason is most flimsy because he accuses “Communist dictators” in other countries of killing millions of people. Surely, “responsible” Filipino anti-Communists cannot sink that low, even if they support the killing of many Filipino Communists.

More importantly, his essay expounds on anti-Communism – on the supposed “bloody history” of Communism, which has been used to try to justify the killing and suppression of Communists and suspected Communists – more lengthily than on defending Communists’ human rights. Out of his 18 paragraphs, only three discussed upholding the human rights of Communists.

He may be on record opposing the killings and violation of Communists’ human rights, but he does more to incite the State to carry out such killings and human-rights violations. His essay is a thinly-veiled, or thinly-sugarcoated, death wish on Communists. He wants to hate on Communists, but he wants a clean conscience, too.

And Claudio is not unaware of the immediate context of his column: he cites Duterte’s cancellation of the peace talks with the NDFP and declaration that the CPP and NPA are “terrorist organizations.” He knows that the latter “augurs violence” and “can trigger repression reminiscent of the butcher Jovito Palparan.” (sic)

Despite his earnest posturing, he deserves no peace of mind. Make no mistake about it: distributed among top military officials, his essay will inspire them to kill and repress Communists, not respect the latter’s human rights.

Claudio tries to make his doctrine sound newfangled but it comes across as a poorly executed application of some US manual for Cold War propaganda. He says Communism is a “violent ideology” with a “bloody history,” that Communist leaders are “mass murderers” and “bloody dictators,” and so on and so forth. It comes as no surprise that he at some point would equate Communism with Nazism itself.

Nazism, however, aimed to elevate a group of people, the Germans, through a “reckoning” with, or elimination of, Jews and other people deemed inferior. It is, in its essential principles, violent. Communism, however, aims at the elimination of private property – from which monopoly of the means of production and therefore class division and exploitation spring. It recognizes the need for the violence of the oppressed classes in response to the violent defense of private property by the ruling classes led by the bourgeoisie and monopoly bourgeoisie. And the latter has never ceased being violent.

That means that violence for Communists is not directed at the working classes and the people. As Bertolt Brecht says in his “In Praise of Communism” [1932]: “It’s sensible / anyone can understand it / It’s easy. / You’re not an exploiter, / so you can grasp it.” When it comes to class, interest trumps ideas; the ruling classes cannot be convinced to surrender their wealth and power, their monopoly of the means of production and State power.

This does not, however, mean that violence will be used wholesale against all members of the ruling classes, either. Only people who will use violence against the revolution will be themselves targeted for violence. It is worth remembering that Pu-Yi, China’s last emperor, was later on recruited as a member of the Chinese Communist Party after the latter came into power.

The equation of Communism with Nazism and their presentation as enemies of democracy are common themes in anti-Communist thought. These are also present in “Duterismo, Maoismo, Nasyonalismo,” the essay contributed by Claudio and his mentor, the academic and historian Patricio N. Abinales, to the recently-published A Duterte Reader [2017]. They even applied this schema to the country’s experience with Martial Law, depicting the CPP and Ferdinand Marcos as both enemies of the country’s “liberal democracy.”

Claudio and Abinales present themselves as historians but are ahistorical, even anti-historical, when analyzing Communism, Nazism, and so-called democracy. To use an old-fashioned vocabulary, they fixate on the synchronic (the supposed general and common characteristics of Communism and Nazism) to the detriment of the diachronic (how Communism and Nazism emerged and interacted with each other in history). They embrace the simple-minded equation between two political philosophies which are seen as justifications for dictatorial rule.

Before Communism and Nazism, however, there was so-called democracy, which actually rests on the economic bedrock of capitalism and later on imperialism. It is the exploitation, poverty, hunger, wars, deaths and destruction caused by capitalism-imperialism which gave birth to Communism and hastened the latter’s increase in strength. It is also imperialism that bred fascism and Nazism, and it used the latter to try to destroy Communism.

In War and Revolution: Rethinking the Twentieth Century [2015] and other works, the intellectual Domenico Losurdo, who actually does historical research, provides many bases for this reading. He showed how the major imperialist countries of the 20^th century supported the rise of fascism in Europe and Nazism in Germany, and how they hated Communism more than Nazism. How Germany’s concentration camps and other repressive measures drew inspiration not from Bolshevik Russia, but from European and American colonialism. How Nazism saw itself as an enemy of what it called “Judeo-Bolshevik conspiracy” – and for good reason, because Communism was animating and supporting the struggles of what Nazis called “inferior nations.”

Anti-Communists like Claudio and Abinales love to cite the Hitler-Stalin pact, or the German-Soviet Non-aggression Pact of 1939 as proof of the supposed blood ties between Communism and Nazism. The truth is that the Soviet government led by Stalin, hated by imperialist governments friendly to the Nazi regime, had to try to split its enemies. It tried to buy time in order to prepare for Nazi Germany’s inevitable and impending attack. And its tactical gamble paid off: when Germany attacked the Soviet Union in 1941, the latter was more prepared. It was the Soviet Union, not the US or any European country, which defeated Hitler’s army, at the cost of millions of lives.

The same schema is also true in the case of the Philippines. The crisis of the semi-colonial and semi-feudal system and its elite democracy helped the local Communist movement to grow. Marcos’ Martial Law, also a spawn of that system, was an attempt to weaken and destroy that movement – and it is that movement which sustained and led the struggle against Martial Law. It is no less than historical revisionism to depict Marcos and the CPP as engaged in some conspiracy against “liberal democracy” in the Philippines, the existence of which also needs further proof.

Instead of criticizing the fascism of the US-backed Duterte regime, Claudio chose to highlight the “bloody history” of Communists, the regime’s target. Beyond his essay’s “timing,” however, the greater problem lies in his one-sided and ahistorical understanding of killings supposedly done in the name of Communism. One-sided: he did not at least study how Communists and even some academic historians explain these deaths and instead simply parroted the US Cold War line on these. Ahistorical: he did not locate these supposed crimes and excesses in their proper historical contexts.

First, he fails to situate the struggles for Communism that he cites in the context of underdevelopment, people’s suffering and war. Second, he also fails to situate governments adhering to Communism in the context of the state of siege imposed by the US and other Western powers through wars, embargo, sabotage, and other measures. Imperialist policy on Communist governments is reflected by the order of then-US Secretary of State Henry Kissinger to weaken the democratically-elected socialist government of Salvador Allende in Chile in the early 1970s: “Make the economy scream.”

Let us be clear: these contexts do not excuse the deaths that occurred under the name of Communism, but they provide a better understanding of these. There were deaths that were committed by Communists in error, but it would be erroneous to remove all deaths in the Communist movement and Communist-inspired governments from their historical contexts and present them as evils of Communism.

Third, Claudio fails to recognize how Communist movements drew lessons and learned from errors committed in the past that resulted in the death of many. Fourth, if the number of deaths caused by a political and economic system is the standard by which it should be measured, then Claudio should have examined the immensely more numerous killings committed in the name of “liberal democracy” and imperialism – which include those who were killed in many a bloody anti-Communist campaign. Alas, Claudio always prefers the caudillo over the cadre.

He cites Robert Francis Garcia’s book To Suffer Thy Comrades [2001] as proof that local Communists are also murderous. The fact that the killings discussed in the book were committed in a small fraction of the Philippine Left’s more than 50-year history shows that the context of those killings is important.

Again, Claudio does not present that context: military adventurist errors committed by the NPA, heightened government intelligence and attacks, and errors in the NPA’s handling of alleged infiltrators. The fact that the said errors have not been repeated is proof that such killings are not integral to the principles of Communism. It is also proof that local Communists can sum up their experiences, correctly derive lessons from these, and hold on to those lessons in practice.

When Claudio says “It is the moral obligation of the historian in the Philippines to speak about Communism’s bloody history,” he wants that history extracted from its wider historical context. He refuses to study and engage with the best explanations that Communism has to offer for its own history, instead contenting himself with US Cold War propaganda.

It is telling that Claudio claims that Communism’s central principle is “from each according to his abilities, to each according to his needs.” This is central, but secondary to the abolition of private property. He betrays his failure to study Communism itself – in fact, its basic text, The Communist Manifesto – and his reliance on ready-made Cold War propaganda.

It is uncanny that Claudio speaks in terms of “moral obligation” when in the same essay he joins the chorus of the government and the military in tagging legal progressive organizations as “Communist fronts.” The government and the military will not listen to his faint appeals for Communists’ human rights, but their repressive campaign – already in motion carried out by dominant forces in society – will benefit from his demonization of Communists and alleged Communist fronts. It seems that for Claudio, historians and academics also have the moral obligation to lend a hand to the government and the military’s drive to kill and suppress suspected Communists.

Claudio always speaks with the arrogance of someone who thinks that he stands for democracy while his enemies, the Communists, stand for dictatorship. He even calls the CPP a “dictatorial organization.”

The strict equation that Claudio makes between democracy and liberal democracy exposes his ignorance. Wendy Brown clarifies: “liberal democracy, Euro-Atlantic modernity’s dominant form, is only one variant of the sharing of political power connoted by the venerable Greek term. Demos + cracy = rule of the people and contrasts with aristocracy, oligarchy, tyranny, and also with a condition of being colonized or occupied… The term carries a simple and purely political claim that the people rule themselves, that the whole rather than the part or an Other is politically sovereign [“We are all democrats now…,” 2011].

More importantly, in class societies, “Democracy and dictatorship are two sides of a coin,” said Francisco Nemenzo, Jr. [“Questioning Marx, Critiquing Marxism,” 1992]. In capitalist democracies, the democracy enjoyed by big capitalists is imposed as a dictatorship on workers and the people, whose only democratic participation is voting during elections. Socialist democracy is the dictatorship of the proletariat imposed on the big bourgeoisie, and since it is enjoyed by the majority beyond regular elections, it is a democracy that is deeper and more real.

In the end, Claudio’s anti-Communism coheres with the strategy summarized by American Marxist Fredric Jameson: “The substitution of politics for economics was always a key move in the hegemonic struggle against Marxism (as in the substitution of questions of freedom for those of exploitation) [“Sartre’s Critique, Volume 2: An Introduction,” 2009].”

Instead of fighting to change the exploitative, unequal, unjust and violent ruling system, anti-Communists like Claudio fight the very Communists who are risking life and limb for such change – using Communism’s “bloody history” as bogeyman. In more arrogant moments in his essays and social media posts, Claudio celebrates US influence over the country, the Philippines’ “liberal democracy,” and the Yellow faction of the ruling classes.

It is in this precise sense – anti-Communism defending the status quo and attacking those who want genuine change – that we can say: anti-Communism can never be responsible. It is always irresponsible. So are the academics and historians that peddle it.

14 December 2017

Featured image: From ‘Agraryo Marksismo’ by Federico Boyd Dominguez

(para kay Jo Lapira at sa lahat ng mga kasamang napaslang)

Ipinagluluksa kita, anak, ipinagluluksa kita.
Ipinagluluksa’t ikinararangal,
pagkat mabuting supling ng bayan.

Inihahabilin kita kay Mebuyan, diyosa ng mga Bagobo,
diyosang maraming suso,
tagapagkalinga ng mga sanggol
na sa gatas ay gutom.
Inihahabilin kita, anak, pagkat sa maaga mong pagyao,
nais kong may ina rin na maghahatid sa iyo
sa dako pa roon, may tatanggap
sa katawan mong duguan, at may itim na ilog na maghuhugas,
sa iyong mga sugat.

Ipinagluluksa kita, anak, ipinagluluksa kita.
Ipinagluluksa’t hinahangaan,
ang iyong husay, ang iyong tapang.
Ang prinsipyong buong-buo mong niyapos,
Ang buhay na inihandog, sa lubos-lubusang paglilingkod.

Sa gitna ng hinagpis, sa ibang bahagi ng mito ako bumabalik.
Si Mebuyan, nagngangalit.
Niyuyugyog niya ang puno, hanggang ang mga bunga
ay mahulog sa lupa.
Itinuturo nito sa ating lahat,
na ano man ang ibanta ng pasista,
ano man sa atin ang ibansag o isumbat,
Hindi tayo kailaman, kailanman maduduwag.

Ipinagtitirik ka namin, naming lahat ng kandila,
at inuulit-ulit ang iyong ngalan at aming pagpugay
sapagkat walang kasama na nabubuwal nang mag-isa.
Anak ka na hindi ako ang nagluwal,
Ngunit wala sa dugo ang pagkamagulang.
Higit pa sa tali sa pusod ang sa atin ay nagbibigkis.
Supling kita, mahal kong kasama’t, kapanalig.
pagkat naging katuwang, sa ating himagsik.

Joi Barrios-Leblanc, BAYAN Women’s Desk
Ika-7 ng Disyembre, 2017

Matapos ang isang taon at limang buwan, mistulang nasa sukdulan na ang kalagayan ng mga Pilipino sa ilalim ng pamumuno ng “pasistang” presidente na si Rodrigo Duterte.

Mula sa presidenteng nagsasabing may malasakit siya sa mga mamamayan at bukas ang isipan sa progresibong mga reporma, ang Pilipinas ngayo’y pinamumunuan ng lider na itinuturing na pasista at diktador na tumalikod sa pangangailangan ng mga mamamayan upang mapagbigyan ang interes ng iilan.

Kung tutuusin, simula’t sapul, ayon sa grupong pangkarapatang pantao na Karapatan, nariyan na ang senyales ng pasistang tunguhin ng rehimen: ang madugong giyera kontra droga, at pagpapatuloy ng programang kontra insurhensiya ng nakaraang mga rehimen.

Bago pa man ikansela ang usapang pangkapayapaan, ilang paglabag na sa karapatan pantao ang naganap magmula sa hindi makaturang pag-aresto at ilang mga pagpatay ang naitala ng Karapatan. Umigting ito noong tuluyan nang ianunsiyo na wala nang usapang sa pagitan ng National Democratic Front of the Philippines (NDFP) at ng gobyerno ng Pilipinas at itinuturing na raw ng gobyerno na “terorista” ang New People’s Army (NPA) at Communist Party of the Philippines (CPP).

Batay sa mga aksiyong ito ni Duterte, para sa mga progresibo, tuluyan nang namili ang pangulo kung saang panig, kung kaninong alyado at kung anong bihis ang ipapakita nito. At malinaw sa kanila na hindi ito para sa mga mamamayang Pilipno.

Masaker sa masa

Umpisa pa lang ng termino ni Duterte, dugo na ang bumalot sa mga eskinita at kakalsadahan sa Pilipinas dahil sa kanyang Oplan Tokhang sa pangunguna ng Philippine National Police (PNP).

Naging talamak sa programang giyera kontra droga ang brutal na pagpaslang sa maraming pinaghihinalaang tulak at gumagamit ng droga ng ilang kapulisan at di-kilalang armadong indibidwal.

Sa tantiya ng Karapatan, mula 4,000 hanggang 14,000 na ang naiulat na biktima ng giyerang ito.

Hindi rin nakaligtas ang maraming kabataan sa kalupitan ng giyerang ipinapatupad ng gobyerno. Base sa pagsusubaybay ng Children’s Rehabilitation Center (CRC), higit na sa 31 kabataan ang napapaslang kaugnay ng isinasagawang operasyon ng kapulisan.

Sina Kian delos Santos,17, Carl Arnaiz, 19, at Reynaldo de Guzman, 14, ay ilan lang sa kabataang brutal na pinaslang ng kapulisan. Sa kabila ng matibay na mga ebidensiya na nagpapatunay laban sa PNP, patuloy pa rin ang brutal na pagpaslang sa mga biktima.

Pampulitikang pamamaslang

Nitong Dis. 3, muling nagimbal ang madla sa balita: Patay ang isang pari matapos itong pagbabarilin ng hindi pa nakikilang indibidwal sa Jaen, Nueva Ecija.

Napagalamang dating pari ng Guimba at coordinator ng Rural Missionaries of the Philippines sa Gitnang Luzon na si Fr. Marcelito “Tito” Paez ang biktima ng nasabing pamamaril. Bandang alas-otso ng gabi nang pagbabarilin si Fr. Paez sa kanyang sasakyan. Naisugod pa ito sa ospital ng San Leonardo ngunit kalauna’y binawian rin ng buhay.

Ayon sa Karapatan, tumulong pala ito sa pagpapalaya ng bilanggong pulitikal at organisador ng magsasaka na si Rommel Tucay.

Samantala, isang araw bago paslangin si Fr, Paez, patay rin sa pamamril ang isang pastor na si Lovelito Quiñones, 57, habang pauwi ito sa kanilang tahanan. Hinihinalang elemento ng Regional Mobile Group (RMG) na noo’y nakikipagsagupaan sa NPA ang pumaslang sa pastor. Pinagbibintangan ng 203rd Brigade ng Army na miyembro ng NPA si Quiñones. Agad naman itong pinasinungalingan ng pamilya ng biktima.

Samantala, hindi rin nakaligtas sa mainit na gatik ng gatilyo ang maraming magsasaka at ilang tagapagtanggol ng karapatang pantao.

Nitong pagpasok ng Nobyembre, sunud-sunod ang pagpaslang sa mga lider-magsasaka ng ilang elemento ng militar at di-kilalang mga indibidwal. Halos lahat ng biktima’y pinaghihinalaang miyembro ng NPA, kundi man sumusuporta sa mga ito.

Tumataas din ang bilang ng mga bilanggong pulitikal sa bansa. Ayon sa Karapatan, higit 121 na ang inaaresto sa ilalim ng administrasyong Duterte dahil sa gawa-gawang mga kaso. Sa kabuuan, mayroon nang 449 na mga bilanggong pulitikal. Kabilang sa kanila ang matatanda, may sakit at mga menor-de-edad.

Sukdulan na rin ang kinakaharap ng maraming katutubong Lumad sa Mindanao. Lumala na ang militarisayong nagaganap sa kanilang lugar na naging dahilan upang muling magbakwit nila. Dumadanas din sila ng pandarahas sa mga militar at maging ang mga donasyong bigas at pagkain ay hindi hinayaang makaabot sa mga bakwit.

Nitong huling dalawang linggo, lalong tumindi ang mga atake. Dis. 3, pinagbabaril ang walong katutubong T’boli at Dulangan na pawang mga magsasaka ng pinaghihinalaang mga miyembro ng 27th at 33rd Infantry Battalion ng Army sa probinsiya ng Saranggani.

Bandang ala-una ng hapon, dapat sana’y mag-aani ng kanilang mga pananim ang mga Lumad nang pagbabarilin sila. Kinilala ang mga nasawi na sina Victor Danyan, Victor Danyan, Jr., Artemio Danyan, Pato Celardo, Samuel Angkoy,To Diamante, at Bobot Lagase, Matend Bantal. Samantalang sina pawang sugatan naman sina Luben Laod at Teteng Laod. Kabilang ang mga napaslang sa grupong lumalaban para sa kanilang lupang ninuno na inagaw ng kompanyang Consunji/DMCI sa mahabang panahon.

Nagsimula na ring magbakwit ang ilang B’laan (Lumad) mula sa ilang barangay sa Saranggani dahil sa walang humpay na pag-atake ng mga militar. Tinatayang nasa 210 na pamilya ang nagbakwit.

“Hindi nila pinapayagang makapasok ang mga pagkain mula sa ilang nagbibigay-tulong kahit kasama namin ang ilang opisyal ng gobyerno. Hindi rin nila pinapayagang makapasok ang mga estudyante at guro sa kanilang lugar kung saan matatagpuan ang evacuation center,” ani Chad Booc, boluntaryong guro ng Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development Inc. o Alcadev sa Surigao del Sur.

Samantala, sa kabila ng paghupa ng labanan sa Marawi sa pagitan ng gobyerno at sinasabing mga miyembro ng grupong Maute, nananatiling nawawala ang libu-libong residente—hindi matukoy kung lumipat sila sa ibang lugar o nasawi sa mga pagbomba at labanan.

Palit-kulay

Sa maikling panahon ng panunungkulan, mabilis na nagpalit kulay ang dating administrasyong Duterte. Mula sa ultimo’y kulay puti dahil sa magagandang pangako para sa bayan, biglaang bumuhos ng mala-dugong kulay sa kalsada, bukid at kabundukan.

Ang mga sunud-sunod na hindi magagandang pangyayari sa hanay ng katutubo, magsasaka, at maralitang lungsod ay naghudyat ng pagkaalarma ng ilang grupo lalo na’t nakaamba ang pagpapahaba ng basta militar sa Mindanao at pagpapalawak ng implementasyon nito sa buong bansa.

Sa pagdeklara rin ni Duterte na mga “terorista” na ang mga nagrerebolusyong kasapi ng CPP-NPA-NDF, pinangangambahan ang pagtindi ng mga atake sa mga sibilyang komunidad at indibidwal. Samantala, sa pagdeklara rin ng Pangulo ng crackdown sa legal at sibilyang mga organisasyong masa, mistulang tumtutungo na ang bansa sa mala-batas militar na hayagang pagsupil sa karapatan ng mga mamamayan.

“Maraming aktibista, progresibong organisasyon, at mga target na komunidad ay alam ang brutal at mapangabusong kakayahan ng Estado, at at kami ay nangangamba na rito,” ani Cristina Palabay, pangkalahatang kalihim ng Karapatan.

Pero ipinapakita ng karanasan ng bansa sa batas militar noon na sa harap ng mga panunupil ay lalakas lamang ang kilusang masa, lalakas lamang ang boses ng mga mamamayan na gumigiit ng pambansang kalayaan at demokrasya.

Halos hatinggabi na nang makarating sila sa St. Peter’s Funeral Home sa Nasugbu, Batangas. Tulad ng inaasahan, bukas pa ang punerarya. Pero hindi pangkaraniwan ang gabing ito. May di-bababa sa limang sundalo na nakabantay sa tarangkahan. May iba pang sundalo na umaali-aligid. May mga pulis din.

Walo silang dumating doon. Umaga na kasi ng Nobyembre 29 nang ibalita sa midya ang pagkamatay ng “15 miyembro ng New People’s Army” sa isang “engkuwentro” diumano sa haywey ng Sityo Pinamintasan, Barangay Aga sa Nasugbu, alas-otso ng gabi noong Nobyembre 28. Nag-usap-usap pa sila, naghanap ng masasakyan, bago nakapunta.

Ang apat sa kanila, mga paralegal at miyembro ng grupong pangkababaihan na Gabriela. Naibalita kasi sa midya, umaga ng Nobyembre 29, na isa sa mga nasawi si Josephine Lapira, 22, dating estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas-Manila at tumayong deputy secretary-general ng Gabriela-Youth sa naturang paaralan. Naalarma, agad na nagtipon ang grupong ito, kinontak ang kaanak ng nababalitang biktima, at tumungo sa Nasugbu.

Sa harap ng Nasugbu Police Station, Nob. 30 nang umaga. Kontribusyon/Jane Balleta

Mga kaibigan at kasamahan ni Jo Lapira, nagbigay ng parangal sa kanya sa UP Manila. Kathy Yamzon

Larawan ng labi ni Jo na ipinaskil ng militar sa isa sa mga FB pages nito. Kami na ang nag-blur sa kanyang mukha.

Samantala, dahil sa pag-leak ng militar sa pangalan ni Jo Lapira, usap-usapan na sa madla ang pagkamatay ng estudyante ng UP Manila, siyang minsang nangarap maging doktor, pero namulat sa mga pampulitikang organisasyon sa pamantasan. Kalaunan, sa kanyang sariling pag-aaral at pagpasya, nakita niya na sa armadong pakikibaka siya kailangang lumahok.

Sa Facebook page na “Legal Army Wives,” pinaskil ng mga militar ang larawan ni Jo na wala-nang-buhay. Ang pakay, marahil, maging babala sa kabataan na huwag lumahok sa mga progresibong organisasyon at lalong mag-ingat na baka ma-“brainwash” ng mga komunista.

Pero nitong Disyembre 4, sa kampus ng UP Manila, nagtipon ang mga kaklase, kaibigan at kasamahan ni Jo para bigyang parangal siya. Mula sa mga opisyal ng pamantasan, hanggang sa mga propesor, hanggang sa mga kaibigan, kinilala at dinakila ang pag-ambag ni Jo (at nina Kathy, Maya, Daniel, at 11 iba pa) para sa makabuluhang pagbabago ng lipunan.

Tila hindi tumatalab ang pananakot at paninira ng militar.

*(Ayon sa Armed Forces of the Philippines, nakakuha raw ang 730th Combat Group ng PAF ng impormasyon hinggil sa dalawang sasakyang lulan ng mga rebelde noong Nobyembre 28. Sinundan umano ng mga elemento nito at ng PNP ang dalawang sasakyan hanggang nakipagbarilan ang mga ito. Nasawi ang 15 “rebelde” at sugatan ang isang drayber na pinararatangan nitong rebelde rin. Ang isa, si Jo, tinakbo pa umano ng mga sundalo sa  ospital at doon nawalan ng buhay. Pero ang ospital—sa Fernando Air Base sa Lipa City—ay mahigit dalawang oras ang layo sa Nasugbu. May mga ospital naman sa Nasugbu. Samantala, nananawagan ng independiyenteng imbestigasyon ang kaanak ng ilan sa mga nasawi.)

**Tinago natin ang tunay na ngalan ng ilan sa mga taong nasa ulat na ito bilang pagsaalang-alang sa kanilang seguridad.

Unang lumabas ang sanaysay na ito sa Philippine Collegian halos 17 taon na ang nakararaan–noong Agosto 1, 2001. Inedit nang kaunti ang bersiyong ito.

Nitong Enero 2018, muling pumutok ang bulkang Mayon. Muli, libu-libong magsasaka at mamamayang Albayano sa may paanan ng bulkan ang lumikas. Samantala, daan-daanlibong (baka umabot na sa milyong) turista ngayon ang dumagsa sa naturang probinsiya.

Ang awtor ay lumaki sa Legazpi City, Albay.

Minsan naiisip ko: Kung ano ang turing ng mga Pilipino kay Jose Rizal, parang ganun din ang turing ng mga Albayano sa Bulkang Mayon.

Sa aming probinsiya sa Albay, kung anu-ano ang ipinapangalan sa bulkan—tulad ng kung anu-anong gamit, produkto at kompanyang ipinapangalan sa pambansang bayani (hal. Rizal Bank, Rizal na posporo, Rizal Park). Sa buong probinsiya, may hotel, resthouse, restaurant, t-shirt, grocery, at di mabilang na tindahan na kapangalan ng bulkan. At tulad ni Rizal, kumbaga’y mistulang bayani rin ng mga Albayano ang Mayon.

Malaking bahagi ng pangkulturang buhay ng mga tao sa lugar ang bulkang ito. Malaking bahagi ng ekonomiya ng Legazpi City ang nakabatay sa turismo. Ang attraction na ito’y nakapagpapasok ng malaking revenue mula sa mga turistang nabibighani sa misteryosong ganda ng halos-perpektong hugis-apa ng Mayon.

Katok sa putok

Humigit-kumulang sa isang dekada ang pagitan ng pagputok ng Mayon. Tuwing nangyayari ito, dagsaan ang mga turista, marami’y dayuhan.

Sa pag-usok at pagliyab ng bunganga ng bulkan, nabubuhayan ang siyudad. Punung-puno ang five-star hotel na Mayon International Hotel. In demand ang abaca products na binebenta sa mga bangketa. Lumalago ang industriya ng paglilitrato sa dami ng mga bisitang gustong makakuha ng litrato ng pagputok ng bulkan tuwing gabi. Kung anu-anong t-shirt ang binebenta sa kalye—basta may nakasulat na “Mayon Volcano” o “Legazpi City.” At tuwing gabi, gising ang mga tulog kapag umaga: magdamag ang tagayan sa Albay Park, at siyempre ang mga naglalako ng aliw sa Penaranda Park at sa kung saang madilim na sulok ng siyudad.

Baka di-normal na nakikita ang masayang eksenang ito sa isang lugar na dumadaan sa matinding sakuna. Pero para sa lokal na mga opisyal ng gobyerno, parang nagkakaroon ng dagdag na kahulugan ang kasabihang “In every dark cloud, there is a silver lining.”

Halimbawa nito ang komersiyo sa Cagsawa Ruins. Ito ang dating simbahang natabunan ng landslide sa pagputok ng bulkan noong 1814, at ngayo’y posibleng pinakasikat na puntahan ng turista sa Albay. Marami ang nabaon nang buhay sa loob ng simbahan. Pero ngayo’y sikat itong destinasyon ng mga turistang tila di-takot sa mga kuwentong nagmumulto raw ang mga natabunan doon. Katunayan, mayroon pang itinayong restaurant malapit sa Ruins, ang “1814” – isa sa pinakasikat na restaurant sa Albay na dinadayo pa ng mga sikat na artista at personalidad sa Maynila.

Halimbawa rin ang nakita ng ilang negosayante na pagkakataong kumita sa kakulangan ng mga dust mask para sa mga residente ng Legazpi. Nabasa ko sa Manila Bulletin noong Hulyo 27, 2001: “Garment manufacturers in Metro Manila, perhaps, can immediately fill the need for dust mask, and with these, they can earn instant cash and provide instant employment.”

Ayon pa sa balitang ito, “The products must have different designs that may suit classes of buyers like students, professionals, and the ordinary man in the streets, or even farmers.” Para bang may pakialam pa ang gumagamit ng dust mask sa Albay kung aaayon sa propesyon niya ang disenyo nito.

Village people

Samantala, maging ang ilang magsasakang residente sa paanan ng Mayon—na siyang pangunahing nabibiktima tuwing pumuputok ang bulkan—tinangkang maksimisahin ang trahedya. Namumulot sila ng mga batong mula sa lava o ashfall para ibenta sa mga turista.

Sila mismo iyung noong Huwebes lang, kasama sa aabot sa 10,000 pamilya o 53,000 katao na nagsilikas mula sa kanilang mga bahay matapos ang biglaang pagputok ng bulkan. Karamihan dito’y mga pamilya ng mga magsasakang nakatira sa paanan ng Mayon. Maraming magsasaka rito, dahil mataba ang lupa.

Tuwing may banta ng pagputok, sila mismo iyung pinakaunang pinalilikas ng lokal na gobyerno. Pinapatira sila sa mga evacuation center – mga klasrum ng public elementary schools sa siyudad. Doon, lagi’t laging kalunus-lunos ang kanilang kalagayan. Kuwento nga ng nanay ko na guro sa Bagumbayan Elementary School sa Legazpi City, aabot sa 15 pamilya ang pansamantalang nakatira sa kanyang klasrum. Pangkaraniwan lang ang laki ng klasrum na ito, kaya siksikan ang mga pamilyang natutulog sa desk ng mga estudyante o kaya sa semento. Tulad ng inaasahan, walang maayos na kubeta para sa kanila. Kuwento ng nanay ko, grabe na ang panghi ng klasrum niya.

Karamihan sa mga magsasakang evacuee sa mga eskuwelahan ay bumabalik sa “danger zone” tuwing umaga upang tingnan kung hindi nasira ng ashfall ang kanilang mga pananim. Sa kabila ng pagtutol ng lokal na mga opisyal ng gobyerno sa pagbalik ng evacuees, hindi pa rin nila ito mapigilan. Tanging sa pagsasaka lang kasi nakasandig ang kabuhayan ng mga tao rito. Para sa kanila, katumbas din naman ng pagkamatay sa landslide o pagkasunog sa uson ang pagkawala ng kanilang kabuhayan.

Kaya minsan, napapaisip ako: Para bang hindi maganda, kundi masamang tanawin ang ipinupunta ng mga turista sa Albay. Kumbaga, natutuwa sila sa trahedya, namamangha sa view. Samantala, ang mga apektado, hayan na nama’t lumilikas mula sa pumuputok na bulkan. Kapag nangyayari iyun, di ko maiwasang isipin na hindi bayani sa buhay ng mga residente ang bulkan.

Samantala, tuloy ang pag-akit ng magandang Mayon sa mga turista, kahit pa maraming buhay at kabuhayan ang nasisira sa bawat ragasa ng “maganda” niyang pananalasa.

Featured image: Larawan ni Ciriaco Santiago III